Estonia krótka historia. Informacja dla wolontariuszy
Estończycy to potomkowie wywodzących się z plemion ugrofińskich Estów, którzy tworzyli wspólnoty rodowe zajmujące określone terytorium zwane kihelkond. W początkach XIII wieku istniało ich ok. 45. Wspólnoty te składały się zwykle na jednostki wyższego rzędu o nazwie maakond (maa – ziemia, kraina; kond – okręg)
Na terenie dzisiejszej Estonii znajdowała się grupa czternastu maakondów. Ich konsolidację państwową uniemożliwiły zrazu łupieżcze napady wikingów; później, od XI do XII wieku ekspansja książąt ruskich, którzy narzucali części tych ziem zależność trybutarną; zaś od końca XII wieku parcie niemieckie w postaci wieloletnich konsekwentnie prowadzonych z Rygi chrystianizacyjnych wypraw zbrojnych.
W następstwie chrystianizacyjnych wypraw militarnych Duńczycy i Niemcy podbili w XIII wieku estońsko – łotewskie ziemie nad Zatoką Fińską i Zatoką Ryską. Większość opanowanych terenów rozdysponowano pomiędzy Kościół rzymskokatolicki a inflancką gałąź Krzyżaków. Mniejsza zaś partia na północy dostała się pod panowanie Danii. Obie części, czyli umownie mówiąc niemiecką i duńską, poddano idącym ze sobą w parze chrystianizacji i germanizacji. Na podbite bałtyckie tereny napłynęli niemieccy osadnicy z Rzeszy. Miejscową zaś ludność, po częściowej eksterminacji fizycznej, na ogół sprowadzono do roli poddanych, bezwzględnie eksploatowanych ekonomicznie. Estowie nie pogodzili się jednak ze swym losem i nie zaprzestali walki. Ich opór wobec germańskich ciemiężców trwał bardzo długo jego ostatnim akordem było wielkie, trwające dwa lata, obejmujące obie części kraju ogólnonarodowe estońskie powstanie zbrojne w połowie XIV wieku.
Następstwa powstania
W 1346 roku król Danii Waldemar IV Odnowiciel (Valdemar Atterdag) sprzedał Harię-Wironię Zakonowi Niemieckiemu. Posiadając odtąd w swych granicach wybrzeże Zatoki Fińskiej, m.in. Rewel, Wesenberg i Narwę, wydatnie na każdej płaszczyźnie wzmocnili rycerze zakonni swą pozycję na terenie Starych Inflant (Alt-Livland, Vana-Liivimaa). Niemal równocześnie jednak zmianie poczęła ulegać ogólna sytuacja międzynarodowa. Na wschodzie trwało bowiem zrzucanie jarzma tatarskiego oraz zbieranie ziem ruskich przez Moskwę (собирание русских земель). Podjęła ona także wysiłki dla utorowania sobie drogi na Bałtyk i tym samym do Europy Zachodniej. Jeden z przejawów tej polityki to wzniesienie w 1492 roku przez Iwana III Srogiego na prawym brzegu granicznej rzeki Narwy, naprzeciwko miasta i zamku zakonnego, potężnej twierdzy swego imienia (Ивангород). Niebezpieczeństwo moskiewskie starano się zażegnać poprzez prewencyjne akcje zbrojne organizowane przez zakon inflancki (po sekularyzacji zakonu krzyżackiego w Prusach całkowicie już niezależny, ale też niemogący liczyć na jego pomoc). Zawarty w 1503 roku i następnie przedłużany aż po 1554 rok rozejm z Moskwą dał Inflantom kilkadziesiąt lat pokoju sprzyjając rozwojowi gospodarczemu i kulturalnemu tych ziem.
